سبک های ارتباط و روابط خانوادگی

الف) صمیمی شدن با دیگران برای من راحت و با تکیه کرده به دیگران مشکلی ندارم. مشکلی ندارم دیگران به من تکیه کنند. نگران نیستم ترکم کنند یا زیادی به من نزدیک شوند.

ب) فکر می کنم دیگران تردید دارند که زیاد به هم نزدیک شویم. اغلب نگرانم همسرم واقعا من را دوست نداشته باشد و یا نخواهد با من بماند. دلم می خواهد خیلی با آدم ها صمیمی باشم و این طور است که آنها می ترسند و ترکم می کنند.

ج) در رابطه نزدیک یک کم معذب هستم. برای همین سخت به آنها اعتماد کامل می کنم. سخت است به خودم اجازه دهم به آنها تکیه کنم. وقتی کسی زیاد با من صمیمی می شود، عصبی می شوم، اغلب آدم ها از من می خواهند صمیمی تر باشم و من با این موضوع زیاد راحت نیستم.

کدام یک از این گزینه ها در مورد شما صدق می کند. پشت این سه گزینه سه سبک ارتباط با دیگران جریان دارد که اولین بار روان شناس انگلیسی جان بالبی تعریف کرد. او را به عنوان مبدع نظریه دلبستگی در دهه 1950-1960 میلادی می شناسند.

گزینه الف نشانه دلبستگی خاطر جمع و مطمئن است. اینجا عشق و اعتماد به راحتی، اتفاق می افتد. گزینه ب دلبستگی اضطراب آلود را نشان می دهد. یعنی فرد خیلی دلش می خواهد با دیگران صمیمی باشد ولی همیشه از ناامیدی می ترسد و اغلب در رابطه با رفتارهای افراطی و آویزون بازی، بحران درست می کند. گزینه ج الگوی اجتناب دلبستگی است. در اینجا فرد حس می کند خیلی راحت تر است از خطرات صمیمیت اجتناب کند و بچسبد به فعالیت های انفرادی و عقب نشینی عاطفی.

اگر یک کار باشد که روابط ما را تصحیح می کند این است که بدانیم ما در کدام یک از این سه دسته جای می گیریم و این دانش را باید بیاوریم داخل عشق و خودمان و دیگران را از تله هایی که ممکن است در آنها بیفتیم، خبردار کنیم. البته مقداری تمرین هم لازم داریم. چون حداقل نیمی از ما آدم ها، دلبسته خاطر جمع نیستیم. در گروه اجتنابی ها یا اضطرابی ها جای می گیریم. موضوع وقتی پیچیده تر می شود که شانس ارتباط صحیح آدم های آسیب دیده با آن نوع دلبستگی آسیب دیده بیشتر است. به این طریق است که حس ناامنی و حالت تدافعی به مرور زمان بدتر هم می شود. این فهرستی کوتاه از چیزهایی است که می شود اضطرابی ها و اجتنابی ها در روابط خود رعایت کرده و مورد توجه قرار دهند. اگر شما اجتنابی هستید و همسرتان اضطرابی است، درک کنید که وقتی میزان تنش بالا می رود، شما از نظر عاطفی چقدر از هم دور می شوید. مخصوصا زمانی که به شما پیشنهاد صمیمیت می دهند. حواستان باشد که شما گاهی ترجیح می دهید با غریبه ها رابطه داشته باشید و موقع بوس و بغل های آشنا، معذب و مضطرب می شوید. احتمالا حتی ترجیح می دهید چراغ، خاموش باشد، دقت کنید که چطوری شانس روابط بلند مدت و صمیمیت طولانی را خراب می کنید. برای خودتان دلسوزی کنید. چون از چیزی که واقعا می خواهید وحشت دارید. به این فکر کنید که چرا در کودکی صمیمیت برای شما وحشت آفرین بوده است. چون آدم ها شما را ناامید کرده اند. ناظر به این حقیقت باشید که شما استراتژی عقب نشینی و ترک زمین را انتخاب نموده اید تا به این طریق از خودتان مواظبت کنید. شما آسیب دیده هستید. خبیث نیستید. مرتب به یاد خودتان بیاورید که زمان حال مثل گذشته نیست. و این که اگر شما ساز و کار ترس را بیاورید به زمان حال، زمان حال را هم خراب می کنید. چون این ساز و کار متعلق به گذشته بوده است. ممکن است همسر شما بی جهت تهاجمی و کج خلق شده است ولی او ته قلب خود دلخور است و نمی تواند نیاز خود را جور دیگری نشان دهد. چون شما را دوست دارد، به این شکل رفتار می کند. به لایه زیر غرغرها و اتهام های او نگاه کنید و باور کنید که پس زمینه آن حسن نیت است. وقتی به شما حمله می کند، تمنای عشق را در این موضوع ببینید. کاری را انجام بدهید که ترسناک به نظر می رسد. یعنی به او اطمینان خاطر بدهید. در این حالت به آرامی به او توضیح بدهید چرا غار تنهایی شما، اینقدر برایتان جذاب است. اگر شما اضطرابی هستید و همسرتان اجتنابی است، به این موارد توجه نمایید: اوضاع الزاما به آن بدی هایی که شما فکر می کنید نیست. اگر ساکت است، فقط ساکت است. عشقش کم نشده است. فاصله اگر می گیرند، الزاما بی ادبی نیست. بلکه به این طریق می خواهند تعادل خود را حفظ نمایند. از طرف دیگر شما هم دیوانه و آویزان نیستید که انتظار بیشتری از رابطه دارید. ولی روشتان برای برآورده سازی نیازتان، به احتمال زیاد اوضاع را بدتر خواهد کرد. اگر خیلی مستقیم و با عصبانیت از همسرتان صمیمیت طلب کنید، شاید او قاطی کند، درک کنید که موقع درخواست صمیمیت، باید آهسته قدم بردارید و کمی از او دور بایستید. همسر شما بی تربیت و یا غیر عادی نیست، صرفا آسیب دیده است. درست همانند خود شما. حداقل 40 درصد جمعیت، همانند شما و همسرتان هستند. با دلبستگی اجتنابی یا اضطرابی. دانش این که ما در عشق خاطر جمع، اجتنابی یا اضطرابی هستیم، باید حقیقت بنیادی باشد که در مورد خودمان فهمیده ایم. قدم بعدی آن است که با آرامش و وقار، بپذیریم که اگر اضطرابی و یا اجتنابی هستیم به کلی آموزش عاطفی نیاز داریم که تا از الگوهای رفتار مخرب فاصله بگیریم و این شانس را پیدا کنیم که رابطه ای بسازیم که به اندازه کافی خوب باشد.